In mijn jeugd spaarde ik, behoorlijk fanatiek, pinguïns. Dat heeft me geen windeieren gelegd: op mijn 9e vergaarde ik internationale bekendheid door praktisch accentloos een selectie van 400 knuffels, beeldjes en prullaria aan te prijzen op de Nederlandsche televisie. Om die oude ondernemersgeest nieuw leven in te blazen, presenteer ik elke week een van mijn oude verzamelstukken in de rubriek ‘De Pinguïn van de Week’.
Aflevering 8: Tussen Kunst, Kitsch en Kindersurprise
In de afgelopen weken heb ik een aantal pinguïns gepresenteerd, voornamelijk pluche knuffels, met een uiteenlopende aanschafprijs van twee tot ongeveer honderd euro, maar met een emotionele waarde die uiteenloopt van ‘Rot op‘ tot ‘Fijner dan een levenslange voorraad Bounty Puur‘.
Om een wat meer reëel beeld te krijgen van de waarde die mijn verzameling vertegenwoordigt, heb ik freelance kunstkenner en taxateur (niet te verwarren met een taxidermist of taxidermistchauffeur) BSc. Hans van Nellesteijn van Couwsbergen-Heenegaarde uitgenodigd om de waarde van enkele opmerkelijke verzamelstukken te schatten, met als hamvraag ‘Is het kunst of is het kitsch?’
Exhibit A: Pinguïn in stijlvolle pyjama voor die tijd met een ietwat bordeaux-rood uitgeslagen kind onder haar vlerk
Aan onze rechterhand zien we het onbekende en ietwat onbeminde houtsnijwerk ‘Pinguin in stijlvolle pyjama voor die tijd met een ietwat bordeaux-rood uitgeslagen kind onder haar vlerk’, vervaardigd in 639 na Chr. door de Duitse meester Helmutt von Strumpfschnittelung. Kijkt u nog maar eens goed, want dit beeld is een miljoen euro waard.
‘Hoeveel?’
‘Een miljoen euro’
‘Ja, nee, dan had ik het toch goed verstaan’
Van Nellesteijn van Couwsbergen-Heenegaarde: ‘De waarde van kunstwerken hangt samen met een aantal prijsstuwende factoren, zoals de maker, het tijdsbeeld en de waarde voor de kunst. In het geval van dit specifieke houtwerk is sprake van een gunstige combinatie van de maker, het tijdsbeeld, en vooral de hoge waarde voor de kunst. Bovendien is het gewoon verdomd fraai om naar te kijken, zo met dat blauw en zwart en bordeaux-rood. Dat zijn nou niet bepaald de eerste kleuren waar je aan denkt bij een pinguïn (O nee? – red.) maar in dit geval werkt het betoverend. Tevens krijg je door de gladde afwerking niet snel splinters in je tong als je er aan likt, kijk maar eens.’
Terwijl van Nellesteijn van Couwsbergen-Heenegaarde met een ronduit misselijkmakend arsenaal aan sop-geluiden het houtwerk verder taxeert, baal ik een beetje aangezien ik de waarde van het houtwerk zelf op ongeveer vijftien miljard euro zou hebben geschat. Maar goed, ik ben ook best bereid om het beeld voor honderd euro te verkopen, bel voor een afspraak. Of nee, stuur een SMS, dan kan ik zelf bepalen of ik reageer.
Exhibit B: Kitsch-Katsch
Links staan een aantal beeldjes die ik bij elkaar had geraapt omdat ik zelf dacht dat het wel een flinke waarde zou vertegenwoordigen. Ik bedoel; een pinguïn met een overhangende bierbuik en een bij elkaar passende collectie van vier pinguïns in matrozenoutfit; als je zoiets verkoopt hoef je de rest van je leven niet meer te werken toch?
Van Nellesteijn van Couwsbergen-Heenegaarde was echter een subtiele, doch andere mening toegedaan: ‘Dit is kitsch. Wat zeg ik? Rotzooi. Prul. Troep. Rommel. Chaos. Een bende. Een janboel. Een brei. Brij, excuseer. Een wirwar. Een mikmak. Een rataplan. Vuil. Een overschot. Shit. Een zwik. Gruis. Een allegaartje. Bouillabaisse. Een zooitje. Vullis. Uitschot. Puin. Ik word kwaad als ik er naar kijk. Moet ik doorgaan?’
‘Ja, prima joh.’
‘Ik zou er nog geen euro voor overhebben om ook maar twee van die beeldjes in mijn mond te steken.’
‘Drie dan?’
‘Deal.’
Met drie beeldjes in zijn mond verliet taxateur BSc. Hans van Nellesteijn van Couwsbergen-Heenegaarde het pand, en aangezien ik zijn gezelschap tot het beue aan toe zat was, was dat ook maar beter zo. Het laatste stuk verzamel-kitsch taxeer ik zelf wel.
Exhibit C: Kinder-Uberraschung
Hier moet ik even wat bij vertellen geloof ik. Je had, ergens midden jaren 90, zo’n rage met van die kindersurprise-eieren, waar dan een gele plastic koker inzat (minder geschikt voor consumptie) en dan een diertje of iets wat je in elkaar kon zetten, of iets wat je kon verzamelen… Troep dus. Rommel. Chaos. Een bende. Een janboel. Een brei. Brij, excuseer. Een wirwar. Een mikmak. Een rataplan. Vuil. Een overschot. Shit. Een zwik. Gruis. Een allegaartje. Bouillabaisse. Een zooitje. Vullis. Uitschot. Puin.
Enfin, en un momento dado besloot de grote roerganger van ei-makerij Ferrero dat het wel aardig was om een aantal verschillende pinguïns in die eieren te proppen. Volstrekt briljant natuurlijk, aangezien die beesten sowieso uit eieren komen gekropen, en bovendien was ik natuurlijk de belichaming van de doelgroep, aangezien ik zowel van sparen als van pinguïns hield.
Ik heb in een half jaar tijd meer dan honderd van die chocolade-eieren weggewerkt. Twintig kilo zwaarder, een cholesterolniveau van een bejaarde en een verrot gebit verder, had ik al de ‘Funny Pingo’s’ eindelijk compleet, en natuurlijk een hele zooi dubbele (hartklepoperaties).
‘Nouja, en uhm, hier doe je het dus als verzamelaar uiteindelijk allemaal voor.’
‘Hoe voelde je je toen?’
‘Ziek en leeg.’
Zoals elke verzamelaar weet, vertegenwoordigt een complete verzameling vaak enige waarde. Op naar E-Bay, waar de waarde van allerlei goederen nog lekker ouderwets op democratische wijze wordt bepaald. (Voor de meest actuele wisselkoersen, klik hier).
Blijkt dus dat ganz Duitsland al complete Funny Pingo verzamelingen in hun kelder hebben liggen, en dat je er hooguit acht euro voor ‘bekommt’. Ja, dan houdt ‘t op. Stomme Duitsers. Altijd als je denkt dat je ze hebt, scoren ze in de laatste minuut. Op jouw fiets.
Beoordeling
In deze ietwat obligate aflevering hebben we geleerd dat iets soms veel geld waard is, maar soms ook niet. Of dat een waardevolle les is, hangt ervan of je die les in je eentje leert, of dat heel Duitsland ’em ook al kent.